Schizofrenia jest chorobą psychiczną, która dotyka 1% populacji na świecie. Dosłownie oznacza „rozszczepienie umysłu”, lecz nie jest to tożsame z posiadaniem więcej niż jednej osobowości. Charakteryzuje się bowiem rozszczepieniem między zachowaniem, myśleniem, emocjami, ich ekspresją, sferą motywacyjną, itp.

Oznacza to niedostosowanie zachowania, emocji pacjenta do sytuacji, a także treści jego wypowiedzi (zaburzenie pierwotnych zdolności poznawczych, problemy z zachowaniem i emocjami). Do tego mogą dojść również:

• depresja,
• samookaleczenia,
• zaburzenia lękowe,
• samobójstwa.

Choroba ujawnia się najczęściej w młodym wieku: u mężczyzn między 15-25 rokiem życia, zaś u kobiet w wieku 25-35 lat. Przyczyn schizofrenii upatruje się w czynnikach genetycznych, środowiskowych, socjologicznych i neurobiologicznych. Diagnozę wystawia się na podstawie wywiadu z pacjentem oraz jego zachowania.

Początek choroby może być nagły lub powolny. Chory zmienia się:

• zaburzają się jego procesy myślowe,
• ma urojenia odnośnie sądów (mania prześladowcza),
• halucynacje odnośnie wrażeń (najczęściej słuchowe),
• ogarnia go osłupienie,
• jest rozkojarzony,
• zobojętniały,
• niezdolny do przeżywania emocji,
• ma napady „pustego” śmiechu,
• skłonności samobójcze i dziwaczne zachowania,
• szuka samotności,
• zaniedbuje higienę osobistą,
• ucieka w religię (nadmierna pobożność),
• porzuca dawne zainteresowania, itd.

Przebieg schizofrenii może być ciągły lub epizodyczny.

Podstawowe leczenie schizofrenii opiera się na farmakologii z użyciem środków przeciwpsychotycznych, które mają hamować aktywność dopaminergiczną. Istotne dla pacjenta jest także zastosowanie psychoterapii oraz zawodowej, społecznej rehabilitacji. Czasem, gdy pacjent zagraża sobie bądź innym, wysyła się go na przymusową hospitalizację.

Rokowania tej jednej z chorób psychicznych zależne są od podatności pacjenta na określone działania terapeutyczne oraz od regularności przyjmowania leków. Istotne są także: wiek zachorowania (lepiej jeśli jest późny), stałe leczenie, pomoc rodziny, chęć chorego do leczenia, dominacja objawów wytwórczych (np. halucynacje) nad objawami osiowymi (np. uczucie pustki).