Jak wskazują szacunki HREIT omówione na podstawie Eurostatu i GUS-u ponad 2,5 mln dorosłych Polaków wciąż mieszka z rodzicami. Ta sytuacja dotyczy głównie osób w wieku 25-34 lat, z których większość zameldowana jest w domu rodzinnym. Co więcej, aż 80% osób w tej grupie jest zatrudnionych. Pomimo działających programów mieszkaniowych, takich jak Bezpieczny Kredyt 2%, odsetek młodych osób opuszczających dom rodzinny nie zmniejszył się tak, jak to pierwotnie przewidywano.

Największy program mieszkaniowy w historii

W 2023 roku uruchomiono rządowy program Bezpieczny Kredyt 2%, który miał na celu ułatwienie młodym Polakom zakupu pierwszego mieszkania. Oferował on preferencyjne warunki kredytowe, obniżone koszty transakcyjne oraz gwarancję wkładu własnego przez Bank Gospodarstwa Krajowego. W efekcie wnioski kredytowe składane w drugim półroczu poprzedniego roku skutkowały udzieleniem około 100 tysięcy preferencyjnych kredytów.

Młodzi dorośli jako główni beneficjenci

W raportach PKO BP oraz danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii wynika, że osoby do 34. roku życia stanowiły około 80% beneficjentów programu. Z tego powodu eksperci spodziewali się, że jego skutkiem będzie znaczący spadek liczby młodych dorosłych mieszkających z rodzicami. Jeśli rzeczywiście Bezpieczny Kredyt 2% ułatwił wyprowadzkę z domu rodzinnego około 150-170 tysiącom osób, to odsetek młodych Polaków mieszkających z rodzicami powinien spaść poniżej 50%. Tak się jednak nie stało.

Metodologia Eurostatu a rzeczywistość

Jednym z wyjaśnień tego zjawiska może być metodologia badania prowadzonego przez Eurostat. Dane dotyczące Polski były zbierane od maja do lipca 2023 roku, więc nie uwzględniają jeszcze pełnego wpływu wsparcia kredytowego udzielanego przez budżet państwa. Eksperci HREIT podkreślają, że według ich szacunków, po zaledwie sześciu miesiącach działania programu, około połowy osób w wieku 25-34 lat wciąż mieszka z rodzicami. Przyszłoroczne dane mają szansę lepiej odzwierciedlić wpływ tego programu. Na bardziej miarodajne wyniki trzeba więc jeszcze trochę poczekać.

Inne czynniki wpływające na pozostawanie w domu rodzinnym

Niemniej jednak program Bezpieczny Kredyt 2% nie jest jedynym czynnikiem wpływającym na sytuację mieszkaniową młodych Polaków. Kilka lat temu GUS wskazywał na niskie dochody jako jedną z przyczyn pozostawania w domu rodzinnym. Młodzi dorośli mogą nie wyprowadzać się z powodu niższych pensji oraz potrzeby oszczędzenia na kosztach utrzymania mieszkania. Poza tym konieczność opieki nad starszymi rodzicami stanowi poważny czynnik ograniczający możliwość opuszczenia ojcowizny. Jak podaje Polska Agencja Prasowa, młodzi Polacy pozostają z rodzicami z konieczności, a nie z lenistwa czy zamiłowania do komfortu. Sytuacja ta wynika z licznych problemów i lęków, z którymi się borykają. Przede wszystkim niepewności na rynku pracy oraz trudności związanych z finansowaniem w pełni niezależnego życia.